Foto’s & Olieverf

De nieuwe tentoonstelling van de  Kunsthal in Rotterdam  heet ‘Hyperrealisme. 50 jaar schilderkunst’ .

In de aankondiging van de tentoonstelling staat dat er kunstwerken van grote klassieke namen te zien zijn. Na het lezen van de namen gaat er geen enkel belletje bij mij rinkelen. Geen enkel. Bij het verlaten van de expositie is dat anders. Ik kom er straks op terug.

Wat is Hyperrealisme?

Vooringenomen stel ik deze vraag aan mijn koningskoppel. De oudste reageert meteen. ‘Het klinkt als een samengesteld woord’ ‘Hyper is als je heel druk bent toch?.  Rea? Ken ik niet’. Op school is zoonlief volop bezig met samengestelde woorden. Maar terug naar de vraag Wat is Hyperrealistische kunst?

Een ander woord is fotorealistische schilderkunst. In de tentoonstelling zie je niets anders dan schilderijen die op foto’s lijken.

Deze vorm van uitbeelden ontstaat in de late jaren zestig in Amerika.

In eerste instantie als reactie op de dominerende trend van abstracte en conceptuele kunst. Het is de stroming na Pop Art.  Fotografie, met name de kleurenfoto’s,  werden de basis voor deze schilderkunst.

In 1972 maakt curator Harald Szeeman voor de Documenta 5 in Kassel in de Neue Galerie een tentoonstelling Hyperrealisme die vooral grote opschudding veroorzaakte. Volgens velen kon hyperrealisme geen kunstvorm zijn omdat er slechts foto’s werden gekopieerd.

Als commentaar gaven de fotorealisten aan dat ze niet concurreren met welke kunstvorm dan ook en  zeker niet met een camera lens. Bij alle kunstwerken draait het om de kleuren, de weerspiegelingen  en op het doek zetten van een visuele realiteit.

Inmiddels zijn er andere technieken bijgekomen waarmee fotorealisten hun kunstwerk kunnen maken.

Niet alleen de resolutie van een foto is tegenwoordig anders en daarmee de helderheid van een foto.  Dat is waarschijnlijk de reden dat sommige foto’s niet van fotografie te onderscheiden.

Fotorealisten of hyperrealisten nemen vaak hun eigen persoonlijke omgeving als onderwerp. Dat is nog steeds niet veranderd . Laten we gaan kieken!

De tentoonstelling begint met deze twee bovenstaande schilderijen allebei uit het jaar 1981.

Aan de entree van de ingang vind je links aan de wand Airport van Richard Estes.  De weerspiegeling van het licht komen mooi terug. Het opmerkelijke vind ik dat het schilderij gemaakt is van olieverf op karton.

Rechts aan de wand staart Irene VIII van Franz Gertsch je aan. Haar opgemaakte wimpers maken het meest indruk op mij.

Deze twee schilderijen zijn lijken van dichtbij nog wel op een ‘schilderij’ als je ze vergelijkt met de andere schilderijen verderop in de tentoonstelling.

Bij dit schilderij Ochre Couch (Jack Mendenhall – 1975) krijg je een inkijkje in een interieur anno 1975.

Als je het tapijt van dichtbij bekijk zie ik dat het toch echt ‘olieverf’ is waar ik naar kijk.

Glimmende gepoetste motorfietsen.

Glimmende, gepoetste motorfietsen. Dat zijn de enige woorden die ik kan uitbrengen als ik deze twee “beauties” zie.

Op het tekstbordje zie ik dat David Parrish in 1939 in Birmingham, Alabama in de Verenigde Staten is geboren. Je zou denken dat deze twee motoren in de jaren zestig zijn geschilderd.

Tijdens het kieken maak ik snel een berekening wat de leeftijd van Parrish geweest moet zijn.  Het schilderij Mullins (gele motor) is gemaakt in 2013, dat betekent dat Parrish 74 jaar oud was en bij schilderen van  Harley Fat Boy in 2014 was hij dus 75 jaar oud.

Wat een passie! Daar kan ik alleen maar blij van worden.

De naam Ben Johnson is er een die ik nooit vergeten zal.

Ben Johnson is een derde generatie fotorealist die een nieuwe manier van schilderen bedacht.

Eerst maakt hij een aantal foto’s van zijn object, vervolgens maakt hij grote lijntekeningen (met een computer en heel veel assistenten om zich heen). Van die lijntekeningen maakt hij weer sjablonen en met behulp van een laser en verspuit schildert hij zijn schilderij.  Wat een klus.

Op de foto’s zie je The Rookery (1995) en  Looking Back to Richmond House (2011). Beide schilderijen behoren tot een particuliere collectie. Als ik er eentje mocht kiezen dan ga ik voor The Rookery, voelt warm en huiselijk. Welke schilderij zou jij kiezen?

Amerikaanse Diner’s

Niet alleen stadsgezichten en landschappen zijn onderwerp van de fotorealisten. Ook etenswaar is niet onaangeroerd. De meeste museumbezoekers raken hiervan onder de indruk .

Voor de  schilderijen van Tjalk Sparnaay staat zelfs een kleine stoet om foto en/of selfie te maken. Je bent ze vast en zeker al op social media tegengekomen. Fried Egg (2015) en Foodscape (2014). Het is niet te zien, maar beide schilderijen zijn gemaakt op linnendoeken.

Als mega-snoeperd heb ik een selfie gemaakt bij het schilderij van Roberto Bernardi; Confini Segreti (2013).

Als laatst schilderij wil ik eindigen met een van Richard Estes.

Car Reflections (1963) was de enigste schilderij waarop de verfstreken goed te zien waren. Ik kreeg bij dit kunstwerk wel het idee dat ik naar een schilderij zat te kijken!

Het campagnebeeld:

Daarop staat het Ralph Goings schilderij America´s Favourite (1989) afgebeeld.

Wat vond ik van de tentoonstelling Hyperealisme – 50 jaar Schilderkunst?

Heel erg mooi! De meeste schilderijen in de tentoonstelling lijken op foto’s, dat was verbazingwekkend is dat om te zien! Op een of andere manier wilt mijn brein dat gegeven niet geloven. Ik moest telkens weer de vraag stellen is het echt een schilderij? Hier werd ik letterlijk moe van, dat  maakt dat ik de tentoonstelling in twee rondes heb gedaan.

De tentoonstelling Hyperrealisme. 50 jaar Schilderkunst is te zien tot en 4 juni aanstaande.

Voor meer informatie: Kunsthal Rotterdam. De kunstwerken zijn opgenomen in de catalogus genaamd als de tentoonstelling en is te koop bij uitgeverij Waanders & de Kunst.

Fijne avond,

Liefs,

Sandra