In het Rubenshuis is sinds 27 juni jongstleden het altaarstuk “ De Heilige Catharina” van Jacopo Tintoretto (1518 – 1594) te zien.
Dertig jaar was het Tintoretto’s Catharina in het bezit van David Bowie.
Het schilderij zou een van Bowie’s eerste kunstaankopen zijn geweest en is de enige oude meester in zijn (moderne) kunstverzameling.
Bowie’s liefde voor het altaarstuk blijkt diep te zitten. Zijn bedrijf waar hij de rechten van zijn nummers onderbracht werd zelfs vernoemd naar de schilder: Jones- Tintoretto Entertainment Company LLC. Jones was Bowie’s ‘echte’ achternaam.
Bovenstaande feitjes wekte bij mij de nieuwsgierigheid. Wat is er zo bijzonder aan Tintoretto’s Heilige Catharina?
Op naar het Rubenshuis
Het schilderij is om precies te zijn op donderdag 10 november 2016 voor het bedrag van 217.568 euro verkocht.
De anonieme koper maakte kort na de koop bekend dat het altaarstuk in langdurige bruikleen zou worden gegeven aan het Rubenshuis. Net als Bowie had Rubens grote bewondering voor Tintoretto. Rubens liet zich in zijn werk inspireren door de Venetiaanse kunstenaar. Volgens de koper is dit de plek waar het altaarstuk thuis hoort.
Onder de verflaag
Bij een technisch onderzoek door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (Brussel) kwam naar voren dat er onder de verflaag van het schilderij een voorstudie zit. Uit deze voorstudie kan worden afgeleid dat het werk eerder kan worden gedateerd! Helaas heeft Bowie dit nooit geweten.
Wat maakt het altaarstuk speciaal?
Tintoretto schilderde de Heilige Catharina in de periode van 1560 – 1570 voor de kerk San Geminiano aan het San Marcoplein in Venetië waar het bleef hangen tot de kerk in 1807 (op bevel van Napoleon) werd afgebroken. De afgelopen 210 jaar bevindt het altaarstuk zich alleen in privécollecties.
Een leuk weetje: Anthony van Dyck maakte tijdens zijn verblijf in Italië (1621 – 1627) een schetsje naar dit altaarstuk in zijn Italiaanse schetsboek. Dat schetsje is te zien in het British Museum in London.
Wat zie je?
De Heilige Catharina van Alexandrië en een engel die haar de marteldood voorspelt.
De engel houdt haar armen wijd terwijl ze (krachtig) haar boodschap aankondigt. Catharina lijkt geschokt en staat wankel. Catharina laat ze zich niet door het veld slaan en houdt met haar linkerarm het kruis hoog. Daar mee wilt ze (volgens mij) zeggen dat niemand haar kan bekeren tot het heidendom. De mensen (de toeschouwers) zijn duidelijk terneergeslagen.
Wat vond ik ervan?
Ik vind het altaarstuk prachtig! Tintoretto heeft de voorstelling heel mooi afgebeeld. Wat mij opviel is dat het schilderij in een zeer goede staat is. Ik snap wel waarom Bowie het altaarstuk heeft gekocht.
Nog meer Tintoretto
In oktober brengt Colnaghi Foundation samen met het Rubenshuis een wetenschappelijk publicatie over Tintoretto, Rubens en Bowie waaraan internationale specialisten hun medewerking verlenen uit.
Het altaarstuk gaat tijdens de Biënnale van Venetië 2019 even terug naar zijn naar zijn “geboortestad” Venetië.
Bowie’s kunst in ons eigen land
Ook het Groninger Museum heeft een werk gekocht uit de kunstcollectie van David Bowie. Courtoise Maniere van Nathalie de Pasquier. Het is een hele bijzondere fruitschaal en is in alle waarschijnlijkheid volgend jaar in het museum te zien. Ik weet niet wat ik van dit kunstwerk moet vinden. Eerst kieken dan oordelen. Wordt vervolgd!
Langdurig Bruikleen
De Heilige Catharina van Bowie & Tintoretto is de komende vijf jaar nog zeker te zien in het Rubenshuis. Voor meer informatie: Rubenshuis Antwerpen.
Fijne avond,
Liefs,
Sandra
PS: Dit is mijn eerste blogpost geschreven vanuit een hotelkamer!
