WATTEAU. Tekenaar

WATTEAU heet de nieuwe tentoonstelling van Teylers Museum.

Antoine Watteau. Ik had nog nooit gehoord van deze tekenaar. Het is de tweede tentoonstelling over Watteau in Nederland. In 1935 vond de eerste plaatst in het museum Willet Holthuysen ter ere van het veertigjarig bestaan van het museum.

In de tentoonstelling zijn er voornamelijk tekeningen van Watteau te zien.

Watteau tekende in eerste instantie met alleen rood krijt en later gebruikte hij ook de zwart en wit krijt. In een latere periode gebruikte hij de drie kleuren door elkaar en werd beroemd om zijn drie krijt techniek.

In 1702, op achttienjarige leeftijd verliet Watteau zijn geboortestad Valenciennes voor Parijs.

Watteau kopieerde werken van oude meesters om zo in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien. Hij leerde er Claude Gillot kennen, een kunstenaar die scènes uit toneelvoorstellingen tekende en schilderde.

Watteau werkte zo een drie jaar lang in Gillots atelier. Hier heeft hij ook zijn passie voor commedia dell’arte (Italiaanse improvisatietheater met een tikkeltje humor) ontdekt.

Foto: Teylers Museum

Pierrrot kennen we allemaal. Toch?

In commedia dell’arte wordt hij Pedrolino genoemd. Als een van de weinige figuren heeft hij een Franse naam gekregen. Watteau is eén van de eerste die Pierrot  heeft vereeuwigd in een tekening (1717) en in een schilderij (1712). Een leuk weetje is dat ook de personage Harlekijn ook uit dit theater komt.

Watteau die geen opleiding had genoten begon steeds meer manieren te zoeken om zich als kunstenaar te vestigen.

Zijn werken kon hij niet verkopen omdat hij niet tot de Academie behoorde en niet lid was van een gilde. In 1709 melde zich aan bij de Academie Royale om toegelaten te worden aan de Grand Prix de Rome in het vak schilderkunst. Hij werd tweede.

In 1712 deed hij nog een poging om toelating bij d Academie Royale. Dit keer waren de leden van de Academie onder de indruk van zijn kunstwerken. Watteau werd,  zonder wedstrijd,  toegelaten en kon hij met die status zijn schilderijen verkopen en opdrachten aannemen. Watteau was een kunstenaar die zijn hart en passie volgde. Van dit verhaal kon ik niets anders dan blij worden.

Voor zijn toelating moest hij nog wel een kunstwerk inleveren. Hij deed er uiteindelijk, na een aantal aanmaningen, vijf jaar over. Hij leverde het schilderij De inscheping voor Cythera in en werd in eén klap beroemd.

Er zijn verschillende versies van.  Het schilderij wat je hier ziet is de eerste versie uit 1709. Het toelatingsstuk is een veel groter schilderij en is te zien in het Louvre in Parijs.

Ik vind het voor die tijd best een pikante onderwerp  waar Watteau mee komt.  Cythera is het eiland van Venus, de godin van de liefde. Op het schilderij staan stelletjes afgebeeld die naar het eiland gaan om zich compleet over te geven aan de liefde.

De Cythera schilderijen kregen een naam Fêtes Galantes waar jonge mensen die goed gekleed waren genoten van elkaars gezelschap, muziek en dans.

In de expositie komen de  thema’s;  theater, soldatenleven en jachtgenoegens, Cythera, exotische types, kunst en kunstenaars, modetekenaar, de late tekeningen en navolgers aanbod.

Watteau besteedde veel aandacht aan de kleding van zijn personages. Eén ding beeldde hij graag uit: robe à la française.

De lange dubbele plooi op rugpartij van een jurk die naar beneden viel met een kleine sleep. Dit model jurk kreeg later de naam Les plis Watteau, de jurk met de Watteau plooi.  De jurk op de foto is een bruikleen uit het Rijksmuseum.

De tekening op het campagnebeeld van de tentoonstelling is een late tekening van Watteau.

Het affiche is de eigenlijke reden dat ik naar het Teyers Museum wilde gaan.  De blik van de vrouwen is magnifiek. De tekening Studie van drie vrouwenhoofden en een linkerhand (1918)is gemaakt van rood, zwart en wit krijt en grijze, bruine en rode waterverf. De uitdrukking van de vrouw links vind ik geweldig!

Watteau kopieerde regelmatig de stijl van de oude meesters.

Vaak nam hij kleine details over in zijn werken. Zou hij met zijn kopieën willen zeggen dat hij een betere versie heeft gemaakt?

Boven zie je de ets De Fluitspeler (1642) van Rembrandt. Je ziet een herder en een herderin bij een beek zitten. De herderin is bezig om een bloemenkrans te maken.

Op het  schilderij Avondlandschap met spinster (1715) heeft Watteau de dieren weggelaten. De vrouw is niet afgebeeld als herderin maar als een spinster.

Foto: Boijmans van Beuningen

Watteau heeft in zijn kunstenaarsleven geen studio en maar eén leerling gehad.

Jean-Baptiste Joshep Pater kreeg les van hem en volgde op hun manier de Fêtes Galantes. Op dit schilderij Landelijk feest beeld bij een beeld van Venus (1725) is dat goed terug te zien.

Wat vond ik van de tentoonstelling Watteau?

Het is tentoonstelling waarbij je in alle tentoongestelde tekeningen en schilderijen de geschiedenis van de kleding terug ziet. Het is goed te zien dat Watteau aandacht gaf aan draperingen van jurken waarbij hij de emoties en gebaren van de figuren die hij tekende niet vergat. Alle tekeningen stralen zachtheid en elegantie uit, net zoals zijn naam. WATTEAU is een lieve tentoonstelling die de winter doet overbruggen.

De tentoonstelling WATTEAU is te zien tot en met 14 mei 2017.

Voor meer informatie: Teylers Museum

Ga jij ook naar de tentoonstelling?

Een fijne dag,

Liefs,

Sandra

Sandra Singh

Hoi! Ik ben Sandra Singh een kunstliefhebber. In mijn vrije tijd bezoek ik het liefst een museum. Sinds 1 april 2014 schrijf ik mijn kunstbelevingen op. Mijn blog zie ik als mijn kunstdagboek. Dank dat je mij leest! Liefs,

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.