De Scharf-Gerstenberg Collectie Berlijn

The Scharf-Gerstenberg Collection Berlin.

De permanente collectie bestaat alleen uit surrealistische kunst.  Als fervent museumbezoeker zeg ik dat het een het een collectie is dat 250 jaar surrealisme in de kunstgeschiedenis laat zien.In de sammlung behoren werken van bekende surrealisten zoals: Odilon Redon, Marx Ernst  en Rene Magritte.

De surrealistische collectie is opgebouwd door Otto Gerstenberg (1848 – 1935). Hij wordt gezien als een van de belangrijkste kunstverzamelaars van Duitsland. Hij had een  privé kunstcollectie  waar je u tegen kunt zeggen. In dit geval zelfs met een  hoofdletter  U.

Gerstenberg bezat bijna alle  afdrukken van Albrecht Dŭrer, Francisco Goya en ons eigen Rembrandt.

Ongelukkigerwijze is in de Tweede Wereldoorlog  een groot deel van zijn collectie verwoest. Wat er van overbleef is nagelaten aan zijn kleinzonen Walter en Dieter Scharf, die de kunstwerken in hun eigen collecties samenvoegden.

Alleen Dieter Scharf (1926 – 2011) gebruikte de kunstwerken van zijn opa als uitgangspunt voor zijn eigen collectie, die voornamelijk gericht is op, belangrijke surrealistische artiesten. De collectie bestaat uit meer dan 300 werken van meer dan 50 kunstenaars.

Ik noem nu opnieuw twee namen: Paul Klee en  Salvador Dali.

Laten we gaan kijken naar kunstwerken van de bovengenoemde surrealisten.

Hommage a Goya (1895) van Odilon Redon is een topper in de collectie als je het mij vraagt.

Een vrouwenhoofd met opgestoken haren zweeft door een landschap. Haar blik is gericht naar boven. Na het zien van deze schoonheid kreeg ik een sterke drang om het doek te kopen.

Treurig genoeg heb ik daar geen geld voor en heb ik inmiddels een mooie poster van 40 x 50 centimeter in mijn werkkamer hangen. De originele afmeting van het schilderij is 65 x 54 centimeter.

Het duurde even voordat ik de naakte vrouw op het schilderij Le Triomphe de l’amour fausse allégorie zag.

Zie jij haar al? Het schilderij van Max Ernst. Het monster heeft iets vogelachtig. Een thema dat elke keer weer terugkomt in het werk van Ernst. Als jongetje had hij een vogel dat stierf op de dag dat zijn zusje geboren werd.

Ook Rene Magritte liet vaak een zwarte vogel terugkomen in zijn werken. De titel van het werk (rechts) “Gaspard the Nightwalker” (1965) verwijst naar de gedichten van Aloysius Betrand. Ik heb ze nog nooit gelezen maar wil dat nu wel graag doen.

De spiegel-ei van Paul Klee & de Amsterdamse in Berlijn

Ik heb het schilderij ‘With the Egg’ (1917, 47) al een paar keer op het internet gezien en afgelopen zomer stond ik er pal voor!

Het is een grappig tafereeltje. Te midden van alle parallellogrammen en driehoeken zit een spiegeleitje verstopt. Wat zou het betekenen? Op het tekstbordje stond helaas niets vermeld.

De dochter van de Amsterdamse juwelier Louis Tas staat op het schilderij Bildnis Frau Isabel Styler-Tas (Melancolia) uit 1945 afgebeeld. Hij gaf de opdracht aan Salvador Dali om zijn dochter te portretteren.

Is het haar spiegelbeeld of zijzelf die versteend is? Ze draagt namelijk een Medusa broche. Het verhaal is dat Medusa iedereen versteend die haar in haar ogen aankijkt. Na dit weetje keek ik heel anders tegen de voorstelling aan. Ik vind het echt knap bedacht door Dali!

Tot de sammlung behoren ook werken van kunstenaars die voor mij onbekend waren.  Laten we kennismaken met een aantal van ze.

Soms trekt het werk én de titel van een kunstwerk mij erg aan. Zoals bij La famille de Quasimodo (1979) is van Christian d’Orgeix is gebaseerd op het boek De klokkenluider van Notre Dame van Victor Hugo.

In een andere ruimte kwam ik dit etsje (rechts) Le Stryge (1853) van Charles Méryon tegen. Méryon werkte mee van 1844 tot aan 1850 aan de renovatie van de Notre Dame. Het boek van Victor Hugo maakte zo een indruk op hem dat hij besloot om een aantal Notre Dame etsen te maken. Een leuk weetje is dat de kunstenaar kleurenblind was en zich daarom richtte op het etsen.

Het meest was ik onder de indruk van het werk van Hans Bellmer.

Vooral van zijn Zelfportret (1942). Bellmer kijkt hier de museumbezoeker recht in zijn of haar ogen aan. In de ruimte waar het werk hangt  leek het net of Bellmer mij goed in de gaten hield. Het was een leuke maar tegelijkertijd vreemde kunstkijkbeleving!

Wat vond ik van de Scharf-Gerstenberg collectie?

Het is erg mooi om de werken van (bijna) alle bekende surrealisten bij elkaar  te zien. Zo zag ik naast de kunstenaars die ik in deze blogpost heb genoemd kunstwerken van Hans (Jean) Arp, Joan Mirô, Alberto Giacometti ,Edvard Munch, Francis Picabia, Georges seurat, Fernand léger, Max Klinger en zelfs Pablo Picasso.

De werken hebben ieder een andere uitstraling. Sommige werken zijn sinister en sommige hebben een zachte uitstraling.  Anderen zijn weer grappig te noemen. Je zou kunnen zeggen dat je als museumbezoeker al kijkend in een nachtmerrie en soms in een mooie droom belandt.

Een enorme pluspunt is dat de collectie divers is. Er zijn een aantal sculpturen, tekeningen en ook foto’s te  zien.

Mustsee:

De Kalabsha Gate dat door Egypte aan Duitsland als kado is gegeven. Het is de toegangspoort van de tempel in Kalabsha dat werd gebouwd door de laatste farao’s. Het werd gezien als een van de mooiste Egyptische tempels van Nubie (gebied tussen het zuiden van Egypte en het noorden van Soedan).

Voor meer informatie kijk op: smb museum berlin

Mijn blogtrip is mede mogelijk gemaakt door Berlin Welcome Card & Staatliche Museen zu Berlin.

Berlin City thanks for having me! Auf Wiedersehen!

Liefs,

Sandra

PS: Tijdens mijn bezoek was de tijdelijke tentoonstelling Surreale Welten Im Fokus: Jean Dubuffet te zien.

NB: Zowel de tekst als de foto’s zijn eigendom van kunstkieken.nl en met toestemming van de Sammlung Scharf-Gerstenberg collection in Berlijn gepubliceerd. De afbeeldingen van deze blog mogen niet worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze.