MODIGLIANI – Tate Modern

Amedeo Modigliani.

Alleen al, van de naam word ik al blij. In de Tate Modern in London is er een overzichtstentoonstelling ‘MODIGLIANI’ te zien. Afgelopen zaterdag heb ik de expositie gezien. Daar werd ik blij, blijer en blijst van!

Voor wie Modigiliani nog niet kent. Hij is DE Italiaanse kunstenaar die mensen portretteerde met ovale gezichten en lange halzen. Een andere handdruk van Modigliani is dat hij de ogen en lippen op een andere hoogte plaatste dan de ‘juiste’.

In de tentoonstelling zijn er ongeveer 100 werken (portetten en sculpturen) te zien waarvan er 40 nog nooit (of zelden) zijn vertoond. De absolute hoogtepunt uit de expositie zijn de Naakten.

Maar liefst 12 Naakten zijn er te zien en de meesten van hen komen uit een privécollectie.  Een (in onze tijd grappig) weetje is dat in 1917 de enige solotentoonstelling (gehouden in de galerij Berthe Weill), door de politie werd gecensureerd op grond van onfatsoenlijkheid.

In de tentoonstelling mag helaas niet worden gefotografeerd. De foto’s in deze blogpost zijn met toestemming van TATE gepubliceerd en mogen niet worden gekopieerd.  De rest heb ik van Wikpedia. Ga je mee kunstkieken?

Amedeo Modigliani (1884-1920), Selvportraet som Pierrot, 1915

De tentoonstelling begint bij de aankomst van de kunstenaar in de lichtstad.

Op 21-jarige leeftijd besloot Modigliani om zich als kunstenaar verder te ontwikkelen. De enige plaats die hij in gedachte had was Parijs. Het is ook de stad waar hij opnieuw begint om naakte vrouwen te portretteren. In het conservatieve Italië was het voor hem lastig om naaktmodellen te vinden.

De allereerste werk die te zien is in de tentoonstelling is Self Portrait as Pierrot (1915 – National Gallery of Denmark – Kopenhagen). De lange hals valt hier meteen op!

Daarnaast zie je Buste of a Young Women (1908 – Lile Metropole Museum of Modern, Contemporary and Outsider Art. Op de bijschrift lees ik dat het werk is  geïnspireerd op de stijl van Kees van Dongen.

Modigliani_-Brancusi’s Portrait (The Cellist verso – Wikimedia

Ik heb nooit geweten dat Modigliani (om in de Engelse termen te blijven) painted on both sides of the canvas.

Dit werk staat in het midden van een tentoonstellingszaal zodat je er als museumbezoeker omheen kunt lopen. Op voorkant staat The Cellist en op de achterkant Portrait of Constantin Brancusi (1909 – Abelló Collection)

De lange armen en de afhangende schouders die later in zijn werk vaker zullen terugkomen zijn hier al goed te zien.

Eén tentoonstellingsruimte is gewijd aan de negen Hoofden (sculpturen).

Zeven daarvan zijn tijdens de enige sculpturententoonstelling van Modigliani in The Salon d’Automne tentoongesteld. Dat was in de periode van oktober tot november in 1912. Na 105 jaar later staan ze weer even bij elkaar!

Modigliani was vanaf jongs af aan geïnteresseerd in beeldhouwen. De kunstenaar had ademhalingsproblemen door de nasleep van tuberculose en heeft om die reden het beeldhouwen achter zich gelaten. De  lange halzen en amandelvormige ogen zijn hier ook terug te zien.

De kunstenaar maakte ook tekeningen van (hout) sculpturen.

Crédit photographique : Adrien Didierjean/Agence photographique de la Réunion des Musées Nationaux – Grand Palais des Champs Elysées

Het schilderij Black Hair / Young Dark-Haired Girl Seated (1918 – Musee national Picasso) was in het bezit van Picasso. Hij kocht het vermoedelijk in 1923.

Laten we nu naar de Moderne Naakten gaan kijken.

Wist je dat de naaktmodellen 5 Franse franc per zitting kregen? Dat was het dubbele als je als vrouw in een fabriek ging werken. Zelf ontving hij 15 franc van Lėopold Zborowski (kunsthandelaar). De naaktschilderijen maakte Modigliani speciaal voor mannelijke kopers.

Voor het eerst zijn er drie schilderijen te zien waarop de naaktmodellen gekleed zijn. Twee daarvan komen uit een privécollectie en omdat fotografen in de tentoonstelling streng verboden is kan ik je die jammer genoeg niet laten  zien.

Het viel mij op dat sommige gezichten (ondanks dat ze ovaal zijn en niet natuurgetrouw) van een en dezelfde persoon toch op elkaar lijken. Zie jij het ook?

Op de foto: Elvira Resting at a Table (1919 – Saint Louis Art Museum en Standing Nude – Elvira (1918 –  Bern, Kunstmuseum)

Naakt op het tentoonstellingsaffiche

Daarop staat Nude (1917) afgebeeld. Ze komt uit een privécollectie. De pose trekt vooral mijn aandacht. Het is een van de weinig naakten waarbij je de rug en de billen (achterkant lichaam) van het model ziet.

Ik wil je een aantal schilderijen uit de expositie laten zien..

Jean Cocteau (1916 – The Henry and Rose Pearlman Collection), Woman in a Yellow Dress/ La Belle Espagnole (1918 – Fondazione Francesco Frederico Cerruti).

L’ Algrienne (1916 – Museum Ludwig) en The boy in short pants ( 1918 – Dallas Museum of Art).

Over het laatste schilderij is recentelijk een ontdekking gedaan. De jongen in de korte broek is gevonden op een foto. De jongen is vermoedelijk de zoon van de Zweedse kunstenaar Anders Osterlind.

Modigliani VR Experience: The Ochre Atelier

In het hart van de tentoonstelling kun je als  museumbezoeker Modigliani’s laatste studio bekijken. Hier woonde en werkte de kunstenaar de laatste maanden van zijn leven.

In de VR-ruimte zijn er negen (alweer het getal negen!) VR-headseats die je naar Modigliani’s studio brengen. Twee laatste werken zijn er ook te zien: van zijn partner Jeanne Hėbuterne en Self-Portrait beiden uit 1919.

Ik sluit dit stuk af met het laatste Self Portrait (Museu de Arte Contemporanea da Universidade de Sao Paolo) en het laatste zelfportret die hij van zijn geliefde maakte.

Modigliani komt zeer tevreden over. Met een pallet vol met verf lijkt het net of hij de toekomst zeer rooskleurig voor ziet.

Treurig genoeg overlijdt de kunstenaar op 24 januari 1920. Modigliani werd 35 jaar oud.  Op 26 januari 1920 (twee dagen na haar geliefde) pleegt Jeanne zelfmoord. Ze is dan 8 maanden in verwachting van hun tweede kind.

Hun eerstgeborene Jeanne Modigliani blijft alleen achter. In 1958 schrijft ze een boek Modigliani: Man and Myth. Wat een leven moet zij hebben gehad!  Ze was kunsthistoricus en heeft haar hele leven haar vader als onderzoekproject gehad. Het is te triest en te mooi voor woorden.

Eindelijk ben ik weer verliefd op een tentoonstelling!

Ik vond het fantastisch! Het is vooral speciaal om omringd te zijn door alleen maar Modigliani’s. De warme roestige kleuren werken helend.

Het is een tentoonstelling waarbij je de kunstenaar Modigliani leert kennen. Vooral in de laatste gedeelte van de tentoonstelling waarbij de vrienden en geliefden van de kunstenaar ziet.

MODIGLIANI is te zien tot en  met 2 april 218. Voor meer informatie kijk op: Tate Modern.

Fijne zaterdag,

Liefs,

Sandra