Rembrandts eerste schilderijen.

Vanaf vandaag zijn de vroegst bekende schilderijen De vier zintuigen te zien in het Rembrandthuis.

Het is een serie van vier schilderijen die het zicht, het gehoor, de reuk en het gevoel voorstellen. Naar alle waarschijnlijkheid schilderde Rembrandt ze als een complete serie van de vijf zintuigen.

Van het schilderij De Smaak ontbreekt tot op heden elk spoor.

De werken zijn omstreeks 1624 in Leiden geschilderd. Op het moment dat Rembrandt de serie schilderde was hij vermoedelijk 18 jaar oud.Een leuk weetje is dat panelen van alle vier de schilderijen van een en dezelfde boom komen.

Tot vorig jaar waren er maar drie paneeltjes bekend.

Tot het moment waarop De Reuk letterlijk opdook uit de mist bij een veiling in New Jersey. Het mooiste van deze ontdekking is dat er op dit schilderij, rechtsboven een signatuur van Rembrandt staat. Op de overige drie is dit niet het geval.

In maart werd op TEFAF het schilderij de Reuk gepresenteerd. Ik was er toen ook bij.

Alle bezoekers op de stand waar het schilderij werd getoond  stonden letterlijk tegen elkaar gedrukt. Daar stond ik dan met mijn 1.61 meter tussen lange bomen van kerels.

Op het moment dat curator Dominique Surh het baklijst opende om het schilderij volledig te tonen werd ik letterlijk weggeduwd.

Vandaag heb ik Dr. Surh opnieuw ontmoet en kon ik De Reuk dit keer rustig bekijken.

Het schilderij van De Brillenverkoper (het Zicht) komt uit de vaste collectie van museum de Lakenhal in Leiden.

Oorspronkelijk zit het schilderij in een andere lijst. Speciaal voor de tentoonstelling werd dezelfde baklijst zoals bij de overige drie schilderijen gemaakt.

Het is waarschijnlijk de enige keer dat alle vier de schilderijen samen komen.

De lijsten van de schilderijen zien er net zo uit zoals aan het begin van de 17^e eeuw veel voorkwam. In het buitenland is de omlijsting zelfs bekend als de Dutch Frame. De overige drie behoren tot de The Leiden Collection in New York.

Museum Lakenhal is momenteel gesloten vanwege een verbouwing en restauratie en heeft het schilderij per hoge uitzondering aan het Rembrandthuis uitgeleend. Na de tentoonstelling reizen de werkjes door naar Musee du Louvre.

Voor mij is het duidelijk. De schilderijtjes horen bij elkaar.

Het is meteen duidelijk te zien dat de schilderijtjes een serie zijn. De compositie (op elk schilderij staan drie figuren) is bij alle vier de schilderijen hetzelfde.

Ook op alle schilderijen is er interactie tussen de figuren te zien. Rembrandt heeft de zintuigen zeer  kunstzinnig afgebeeld vind ik.

Laten we gaan kunstkijken!

Als je kijkt naar De Brillenverkoper (het zicht), dan zie je een ouder echtpaar met dichtgeknepen ogen.

Volgens mij zien ze bijna niks meer en willen ze om die reden een bril kopen.

Bij De Drie Zangers (het gehoor) draait alles om het samen zingen en muziek maken.

Het schilderij De flauwgevallen patiënt is een unicum. Normaliter wordt een weergave van De Reuk gedaan met bloemen.

Rembrandt koos echter weer voor iets buiten de geijkte paden, hij koos voor vlugzout. De patiënt op het schilderij is flauwgevallen en wordt weer bijgebracht met het zout.

Bij De operatie (het gevoel) is de pijn van de patiënt goed af te lezen. Met zijn vuisten probeert hij de het gevoel van de pijn op te vangen.

Wat mij is opviel is dat in  sommige schilderijen dezelfde kleuren voorkomen.

Ook het neusbrilletje en een oorbel komen op twee afzonderlijke schilderijen.Hierdoor weet ik zeker dat de schilderijen zeker bij elkaar horen.

Ik vertelde het hierboven al. Elk spoor van De Smaak ontbreekt.

Aan een van de curators vroeg ik of er een afbeelding van De Smaak bestaat.  Die is er niet. Kortom het is gissen naar hoe het schilderij eruit ziet

Misschien ligt ie ergens op een zolderkamer te verstoffen of in een kelder te verkleuren? Of misschien bestaat De Smaak wel helemaal niet?

Wat denk jij? Hoe zou de compositie ervan zijn? Wat voor kleuren zou het hebben?

Ik weet niet of mijn fantasie-versie van De Smaak Rembrandt-waardig is.

In mijn fantasie zie ik drie figuren zitten in een wijngaard.Er staat linksachter een duidelijke druivenboom.Twee figuren zitten aan een tafel.Een figuur heeft een verwrongen gezicht omdat de druiven zuur zijn. De tweede figuur kijkt blij want die vind ze juist wel lekker. De derde figuur bestudeerd de tros druiven aandachtig. Hoe ziet volgens jou De Smaak eruit?

Ik hoop dat zo dat De Smaak bestaat en gevonden wordt!

De tentoonstelling Rembrandts eerste schilderijen. De vier zintuigen  is te zien tot en met 12 februari 2017.

Ik vond het fantastisch dat ik de schilderijen heb gezien! Misschien komt het ook mede dat er een soort van mysterieus gevoel omheen hangt. Ik weet het niet. Ik kan ook geen keuze maken welk ik het mooist vind. Alle vier de schilderijen zijn namelijk even mooi.

Een Rembrandtkenner zal van deze tentoonstelling erg blij worden omdat het aan de schilderijen goed te zien is hoe Rembrandt al begon met spel van de licht. Ik moet eerlijk bekennen; ik zag het niet.

Voor meer informatie: Kiek hier!

Rembrandthuis you made my day! Heel erg bedankt dat ik vandaag mocht komen kieken!

Liefs

Sandra