Het Zaans Museum

Het Zaans museum laat de geschiedenis van de Zaanse industrie zien.

In de 17^e en 18^e was de Zaanstreek bekend om haar molens en scheepswerven. In de 19^e eeuw veranderd dat. Langs de oevers van de rivier de zaan kwamen een tal van fabrieken met stoommachines. De Zaanse levensmiddelenindustrie was in de periode van 1989 – 1965 de belangrijkste en de bekendste tak van Nederland. De zaanstreek werd de provisiekast van Nederland genoemd. Tal van grote bedrijven  zoals Verkade, Honing, Duyvis, Wessanen en Lassie vestigden zich hier.

 In de negentiende eeuw begon de Zaanstreek al een toeristische bestemming te worden. Over de hele wereld kende men de Zaanstreek.

Dit moet ten gehore zijn gekomen bij de Franse schilder Claude Monet die in 1871 vier maanden in Zaandam verbleef. Hij maakte hier 25 schilderijen en 9 schetsen. Ik vind het bijzonder dat in een museum waar bijna geen andere bekende schilderijen te zien zijn er een werk van Monet te zien is.

Het schilderij De Voorzaan en de Westerhem (1871) hoort “gewoon” bij de vaste collectie. Monet schilderde drie versies van dit tafereel. Op het schilderij is het uitzicht op de Voorzaan weergegeven, het stuk rivier te zuiden van de sluizen in Zaandam. Voor het eiland de Westerhem zeilen schepen. Op  het eiland draaien houtzaagmolens. Het is een mooi schilderij. Het water is niet blauw, maar wit parelmoerachtig.  Je ziet ook duidelijk de penseelstreken op het doek.

Zaanse ondernemers lieten zich in de graag portretteren. Die portretten zijn er ook te zien. Ik vind ze op een aparte en bijzondere manier tentoongesteld.

Erg leuk in het museum is de tentoonstelling Zaanlandsche Oudheden en Merkwaardigheden.

Deze tentoonstelling is gebaseerd op de tentoonstelling met dezelfde naam die in 1874 in het stadhuis van Zaandam gehouden werd.  De voorwerpen komen allen uit de eigen collectie van museum. Een grappig maar vooral leuk detail is er oude tekstbordjes gebruikt worden in plaats van moderne.  Volgens mij (er was geen beschrijving bij) is dit kleine vogeltje een speldenhouder wat je aan een tafel kunt vastmaken. De rest spreekt  voor zich. De sleebak is tof, die zou ik wel willen hebben.

Het schilderij Stiers Wreedheid trekt meteen mijn aandacht.

Het vertelt het bizarre verhaal van een boer dat op  29 augustus 1647 aangevallen wordt door zijn eigen stier.  Die op hol was geslagen door een neergestorte  vlieger. Zijn zwangere vrouw komt aangerend om hem te helpen, maar wordt zelf ook aangevallen. Uit de gapende wond uit haar buik wordt haar kind geboren. De baby ligt links in het gras.

Beiden ouders stierven aan hun verwondingen, het kind bleef een aantal maanden leven en stierf alsnog.  De stier wordt de zaan in gedreven en later afgemaakt.

De kerk (ook wel de Bullekerk genoemd) waar het gezin werd begraven vervaardigde dit schilderij. Er werd een pamflet van deze gebeurtenis gemaakt. In de volksmond noemen ze deze gebeurtenis een Zaans mirakel en werd op allerlei gebruiksvoorwerpen afgebeeld.

Er is nog een ander bijzonder verhaal.

Het  gaat over de Zaanse Walvisvaarder Cornelis Jongekees die door een ijsbeer werd aangevallen. Een  bemanningslid schoot de ijsbeer dood.  Er wordt beweerd dat de schrik op zijn gezicht is gebleven tot aan zijn dood.

In het museum bevind zich een twintigste eeuws chocolade en koekjes fabriek.

Het is de Verkade-fabriek waar meer dan 100 jaar lang biscuits, chocola, bonbons, koek en theelichtjes werden gefabriceerd.  De koekjesmachines stammen uit de jaren 50 en laten zie hoe de Mariabiscuit wordt gemaakt. Bij de chocoladefabriek  dateren de machines uit de jaren 30 en hier kun je  zien hoe de cacaobonen worden verwerkt tot een kant en klare reep. Op social media zal ik filmpje van de fabriek plaatsen.

Belangrijk om te weten;

MUSTSEE: het schilderij van Claude Monet. LEUK: Interactief bezig zijn in het Verkadepaviljoen & verschillende oude objecten in de tentoonstelling Zaanlandsche Oudheden en Merkwaardigheden.

In het Zaans Museum is de museumkaart geldig.  Jongeren tot en met 3 jaar zijn gratis.  Toegankelijk voor minder validen.

Voor overige informatie kijk op Het Zaans Museum

OOK DOEN!  Breng een bezoekje aan de Alberth Heijn Museumwinkel  en het Bakkersmuseum in de Zaansche Schans. Beiden zijn gratis toegankelijk.

Albert Heijn (1865 – 1945) begon in 1887  een kruidenierswinkeltje in Oostzaan. Terwijl zijn vrouw achter de toonbank stond leverde hij de bestellingen af per bakfiets en deed de inkopen bij boeren. In 1910 lanceerde hij zijn eigen producten onder zijn eigen naam zoals chocolade en karnemelk. Dit waren de  voorlopers van het Albert Heijn Huismerk zoals wij die nu kennen.  De winkel was destijds maar 12 vierkante meter en bijna alle voorraad werd in dozen, blikken en vaten bewaard. Behalve zeep, zout , soda en olie werden buiten in een schuur opgeslagen. De winkel was open van 06.00 tot 22.00 uur. Vraag in de winkel of ze de suikerrasp willen laten zien; die werd gebruikt om stukken suiker te raspen die eerst waren afgehakt van de suikerbroden.

Ben jij wel eens naar het Zaansmuseum geweest? Wat vond jij ervan?

Liefs,

Sandra