De Amsterdam Crime Experience laat nog even op zich wachten.
Toch had ik al zin in ‘een portie misdaad’ en ben om die reden afgelopen weekend naar het Museum Prinsenhof geweest. In dit museum is namelijk op 10 juli 1584 Willem van Oranje, voorvader van koning Willem Alexander vermoord.
Laten we meteen naar de plaats delict gaan; de Moordhal.
De plek waar Balthasar Gerards zijn aanslag op Willem van Oranje heeft gedaan staat bekend als de Moordhal. Het is eén van de belangrijkste herinneringsplaatsen uit de Nederlandse geschiedenis. De moord is niet met zekerheid te reconstrueren omdat er gegevens ontbreken of zelfs verdwenen zijn na een aantal verbouwingen.
De Moordhal ging gisteren precies 130 jaar geleden op 17 april 1887 open voor publiek.
De moordaanslag
Willem van Oranje verlaat samen met zijn familie en hofhouding de eetzaal nadat hij met ze heeft geluncht. Daarbij passeren ze twee helebaardiers, die voor de zaal op wacht staan. De stalmeester loopt voor de Prins.
Balthasar Gerards staat achter een zuil te wachten. Wanneer de Prins uit de zaal komt springt hij tussen de twee helebaardiers door naar voren en vuurt drie kogels af. De hellebaardiers duwen Gerards weg.
Eén schot komt terecht in de linkerborst van de Prins die met zijn rechterhand wijst naar Gerards en met zijn andere hand houdt hij de stalmeester vast en zegt ‘Mijn God, erbarm u over mij.” Liggend op de trap blaast hij zijn laatste adem uit met de volgende zin “ Mijn God, erbarm u over mij en over dit arme volk’’.
Als je naar de kogelgaten kijkt lijkt het haast onmogelijk dat de kogelgaten afgevuurd zijn toen de Prins nog stond.
Het lijkt mij dat er eerst een kogel is afgevuurd en toen de Prins viel de laatste twee kogelgaten. We zullen het nooit te weten komen.
De presentatie van de moordaanslag word gedaan door middel van een projectiefilm en daarbij het geluid van de kogels.
Hellebaarden en een radslotpistool
Wat ik zo gek vind in dit verhaal is dat de hellebaardiers de dader (dat klinkt in de stuk wel beter dan Gerards) wegduwen. Hellebaardiers waren destijds soldaten die bewapend waren met een hellebaard (zie boven).
Complot?
Ik heb misschien makkelijk praten maar de wachters konden Gerards toch met de scherpe punten van de hellebaarden steken? Of de lange schacht gebruiken om zo de Prins te beschermen? Of zaten ze in een complot?
Voor de moord op de Prins gebruikt Gerards een radslotpistool die hij had geladen met drie loden kogels. Het plegen van een moord met een radslotpistool schijnt een makkie te zijn omdat je het pistool van te voren kunt laden en geladen kunt meedragen.
Dit weekend kwam ik erachter dat Willem van Oranje de eerste politieke leider die met een handwapen is vermoord.
Replica’s grafmonument
In Museum Prinsenhof is er een replica te zien van het grafmonument van Willem van Oranje. Tijdens de restauratie van het graf Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk in Delft is er in de periode van 1996 – 2001 een mal gemaakt. Dit afgietsel is een exacte kopie.
In het Rijksmuseumis het model voor de originele en tevens levensgrote marmeren beeld dat het middelpunt vormt van het paalgraf te zien. Het is gemaakt door Hendrik de Keyser in 1613-1614 van gesausde terracotta.
Het hoogtepunt van het museum heb ik je laten zien. Laten we nu gaan kunstkieken.
Over de zeven zeeën kennen ze Delfts Blauw.
Stiekem ontwikkeld om het Chinese blauw-witte porselein te maken. Dit tegeltableau laat de verschillende fases van de bouw van een schip zien. In een van de tentoonstellingsruimte staat een vakkenkast met Delfst-Blauwe objecten waarvan je de voorkant en hun silhouetten kunt bekijken. Erg vermakelijk!
Delftsche Slaolie
De beroemde poster Delftsche Slaolie (1894) van Jan Toorop kan natuurlijk niet ontbreken in het museum. Daarop is te zien hoe eén van de vrouwen een salade aanmaakt met Delfste slaolie. Hier heb ik maar een woord voor: magnifiek! Wil je meer zien van Jan Toorop kijk dan hier!
Daarnaast zie je het schilderij Anatomische les van Willem van der Meer (van Michiel Jansz Van Mierevelt en Pieter van Mierevelt).
Op het tekstbordje las ik dat vanaf 1614 stadsanatoom Willem van der in de winter iedere woensdagmiddag anatomische lessen gaf in de doodkapel van de Oude Kerk in Delft.
Toeschouwers waren welkom. De sectie begon met het openmaken van de buik waarbij de organen werden verwijderd. Op het schilderij is op de voorgrond een rood-oranje keurig rookpotje en geurkaars te zien. Deze diende om de stank te verdrijven.
Foto: Wikipedia
Tot slot wil ik je de Raam De Lente van Herman Veldhuis laten zien.
Zullen we kieken wat de voorstelling ons wilt vertellen? De voorstelling laat de lente en de zomer zien. Er zijn twee stralen van de zon te zien. De tulp en de kievit staan voor de lente, het konijn, de vlinders en de bloemen voor de zomer. Maar nu komt het leukste, de allermooiste van de voorstelling…….de engelen (links en rechts) waar doen die je aan denken? Ik geef een hint, kijk eens naar de poster van Jan Toorop hierboven.
Wat vond ik van Museum Prinsenhof?
Al met al interessant en leerzaam. Je leert hier alles over de Vader des Vaderlands. Het is bijzonder en bizar tegelijkertijd om te staan op de plek waar Willem van Oranje is vermoord.
Ben jij al eens in Museum Prinsenhof geweest? Wat vond je ervan?
Voor meer informatie kijk op: Museum Prinsenhof.
Een fijne dag!
Liefs,
Sandra
Uit onderzoek van het Delftse kennisbedrijf Delft Tech is gebleken dat Willem van Oranjeniet op de trap gestaan heeft tijdens de schietpartij maar er voor, bij de pilaar. Als je daarbij optelt dat Willem van Oranje best een kort persoon was, (ongeveer 1.55m) is het ineens een stuk logischer dat de kogelgaten zo laag zitten. De 3D reconstructie van Delft Tech schiep duidelijkheid hoe de moord gepleegd is.
Beste Frank,
(was lang niet online). Dank je wel voor de toevoeging! Klinkt nu inderdaad veel logischer em begrijpelijker.