Het Tropenmuseum

Wat was ik blij dat een aantal jaren het Tropenmuseum is gered van sluiting!

Amsterdam zonder het  Tropenmuseum  kan ik mij niet voorstellen. Inmiddels ben ik de tel kwijt als het gaat om mijn bezoekjes aan het museum. Maar misschien komt het ook wel dat ik er vanaf mijn tiende jaar er al naar toe ga. Mijn allereerste opening heb ik hier in 1992 meegemaakt. Dat was van de tentoonstelling Adivasi – Het andere India . Helaas ben ik door het aantal verhuizingen het boek die bij de tentoonstelling hoort kwijtgeraakt.

Omdat ik heel wat uren in de Tropenmuseum heb doorgebracht heb ik (als ik het goed herinner) twee keer de vaste collectie zien veranderen. Op dit moment wordt de vaste tentoonstelling opnieuw veranderd.

De geschiedenis van het Koninklijk Instituut voor de Tropen begint bij het Koloniaal Museum in Haarlem.

Botanicus F.W. van Eden begon in de negentiende eeuw producten en voorwerpen te verzamelen uit de Nederlandse Koloniën. Hij sloeg alle voorwerpen bij hem op zolder op; sieraden, schelpen, beelden en alles wat met Indië te maken had. In 1871 was de zolder zo vol geworden dat Van Eeden zijn gehele verzameling overbracht  naar een landgoed. In 1871 kwam daar het Koloniaal Museum.

De collectie werd alsmaar groter en de locatie opnieuw te klein.

In 1926 opende het Koloniaal Instituut Amsterdam haar deuren.  Na de tweede wereldoorlog wilde het instituut zich niet meer verbinden met het kolonialisme en veranderde het museum opnieuw van naam: Indisch Instituut.  Na vijf jaar veranderde in Koninklijk Instituut voor de Tropen. In 1979 kwam daarbij nog het Tropenmuseum junior.  In 1985 maakte ik mijn eerste junior tentoonstelling  Het Uur van de Draak mee. Ik vermoed dat hier  mijn fascinatie voor China is begonnen. In 2005 ben ik door heel China rondgereisd.  Wat een geweldige ervaring was dat!

 Omdat ik zo vaak rondhing in het Tropenmuseum kan ik mij de oude collectie nog steeds zo voor de geest halen.

In de zalen kon je rondlopen tussen levensechte huizen en sloppenwijken.  Er stond een houten Surinaams huisje waar je zogenaamd een soft kon drinken en er was een markt  met stoffen, groenten en fruit.  Er was een Indiaas dorpje nagebouwd en het zand vond ik altijd raar ruiken. Maar die geur was gewoon India. Tegenwoordig staat er een Indiase bioscoop.

Laten we gaan kijken naar de objecten van het Tropenmuseum. Want sommige voorwerpen blijven voor altijd.

Aan de achterkant van de Lichthal vind je langs de trappen replica’s van friezen die van de Borobudur (hier wil ik ook nog een keer naar toe) afkomstig zijn. 

Al bijna twaalf jaar is de Doodskist van een visser te zien in het museum. Aan de zuidkust van Ghana krijgt een overledene een doodskist die zijn beroep of karakter weergeeft. De vis draagt hier letterlijk de visser ten grave.

In 2010 botste ik bijna tegen dit beeld “Madonna” aan.

Deze man uit Papoea staat met een blanke baby in zijn armen. Waarom eigenlijk?  Ik vond en vind dit nog steeds hele aparte en vooral een bizar sculptuur.  Zowel de man als de baby zijn op ware grootte afgebeeld. Het kunstwerk is gemaakt door kunstenaar Roy Villevoye, die assistent is geweest van niemand minder dan kunstenaar Sol LeWitt.

In de tentoonstelling Afrika vind je nog een bijzonder beeld. Namelijk dat van kunstenaar Yinka Shonibare.

In zijn werk vraagt hij zich af wat de erfenis van het kolonialisme is. Dit kunstwerk laat zien dat het hoofd van het kind vol zit met namen van denkers uit alle werelddelen. Maar op school in de koloniën werd alleen de westerse beschaving gedoceerd.  Zie jij wat het kind in zijn lessenaar heeft gekrast?

Als ik het museum bezoek ga ik ook altijd langs dit boeddhistisch huisaltaar uit Bhutan.

Je kan er ook zitten op een bankje en het altaartje straalt rust uit. Even een Zen-moment tijdens je museumbezoek. Heerlijk!

In het museum zijn zoveel objecten te zien dat ik ze niet allemaal kan laten zien.

Je moet het echt allemaal zelf beleven.  De bovenstaande objecten die ik noem zijn in een oogopslag te zien en zul je vast tegenkomen in je bezoek. De vaste collectie neemt je mee naar de continenten Afrika, Nederlands – Indie, Nieuw Guinea, India, Zuidoost – Azie zien. In het Tropenmuseum leer je een ander cultuur kennen door middel van muziek (instrumenten), klederdrachten, beelden, sieraden nog veel meer.

Toch wil ik je een aantal voorwerpen laten zien. Deze theeketel is versierd met dichte bloemen en blad. De bloemmotieven lijken op die van lotusbloemen. Het keteltje komt vermoedelijk  uit een zeventiende eeuws Maleis sultanaat.

In veel landen worden beelden gemaakt van mensen gemaakt in de vorm van een hurkende mens.

Deze zittende houding wordt soms vergeleken met de embryonale houding.  Ook wordt de grond onder onze voeten als onrein beschouwd en moet het contact daarmee zoveel mogelijk vermeden worden.  Dit  houten beeldje (1925) van een oude man in een hurkende houding vind ik zo mooi. De kleur is prachtig. Het geeft de levensfase tussen leven en dood weer.

En natuurlijk zijn er maskers & en nog veel meer maskers en nog veel mee te zien!

 Handige weetjes

LEUK! Niet vergeten om de Kartinivleugel te bezoeken. Deze is genoemd naar Raden Adjeng Kartini. Begin vorige eeuw was zij een voorvechter van onderwijs voor de Indonesische jeugd.   In dit gedeelte van het museum kunnen kinderen vanaf twee jaar kunnen (samen met hun ouders) spelen. Je kan Hanoeman blokken bouwen, met wajangpoppen spelen, dieren (knuffels) aaien en een mooi verhaal beluisteren over Laila en Madjnoen (zie link onderaan).

DOEN! Ik raad je aan om de vaste tentoonstellingen per keer te bekijken. Er is zoveel te zien! Thuis kun je op je gemak de voorwerpen nogmaals (van heel dichtbij) bewonderen op de site.

De museumkaart is geldig in het museum en kinderen tot en met 3 jaar krijgen gratis toegang. Voor minder valide is het museum goed toegankelijk (er zijn geen drempels) en er is een lift.

Voor meer informatie kijk op: Het Tropenmuseum

Ben jij wel eens in het Tropenmuseum geweest? Wat vond jij ervan?

Wat was jouw eerste tentoonstelling die je daar hebt gezien?

Liefs,

Sandra

PS: de affiche van Adivasi – Het andere India

Lees hier het korte verhaal van Laila en Madjnoen : Amor Liebe Liefde