Hollanders in huis: Vermeer en tijdgenoten

“Over een aantal weken heeft Nederland in plaatst van zeven, acht schilderijen van Vermeer. De achtste, De muziekles is tijdelijk bij ons op bezoek. Vanaf 29 september aanstaande is hij te zien  in het Mauritshuis in een nieuwe tentoonstelling”.

Bovenstaande schreef ik op 27 juli 2016 in mijn review over het Vermeer Centrum in Delft.

Vandaag 27 september 2016, precies 2 maanden later sta ik oog in oog met het schilderij De muziekles.

Het is namelijk een van de zeldzame stukken van Johannes Vermeer, van wie in totaal 37 schilderijen bewaard zijn gebleven en wordt bijna niet in bruikleen gegeven.

De fake-versie in het Vermeer Centrum in Delft vond ik al erg mooi,  het echt werk is duizend malen mooier.

Ook draait het hier weer om het licht. Kijk eens naar het licht dat zo mooi op de witte kan en het tapijt op tafel schijnt. In de spiegel boven de vrouw, zie je niet alleen haar gezicht, maar ook de poten (je moet echt heel goed kijken) van schildersezel van Johannes Vermeer.

De Muziekles is vanaf aanstaande donderdag te zien in de tentoonstelling Hollanders in huis: Vermeer en tijdgenoten uit de Britse Royal Collection.

De schilderijen die er getoond worden zijn in het bezit van Her Majesty Queen Elizabeth II. Zij heeft in totaal 22 in bruikleen gegeven. De Britse Royal Collection  is de grootste en belangrijkste kunstverzamelingen in de wereld en is eén van de laatste overgebleven Europese Koninklijke verzamelingen.

Alle getoonde schilderijen zijn genreschilderijen. Dat betekent dat op de schilderijen een verhaal wordt verteld. Maar hoe lees/zie/herken je die?

Bij het kunstkieken kijk je naar:

• de Setting ( waar zijn we? – burgerwoning of boerderij)
• Kleding (rijk of arm)
• Voorwerpen (beroep of bezigheid), Gezichtsuitdrukking (blij, verdrietig, boos of zelfs vragend)
• Interactie (wie kijkt naar wie)
• Verborgen Boodschappen (schilderij in een schilderij)

Er hangt eén schilderij tussen dat van het Mauritshuis is; De jonge moeder van Gerrit Dou.

In 1660 werd dit schilderij als een diplomatiek geschenk van Nederland (Holland) aan de nieuwe koning  Charles II , van Engeland gegeven. De koning was zo onder de indruk van het schilderij en bood Gerrit Dou een baan als hofschilder aan, maar die bedankte voor de eer. In 1700 kwam het via Koning-Stadhouder Willem III opnieuw in Nederlands bezit en is na zijn dood  uiteindelijk hier in Nederland gebleven.

Dit is ook al zo een mooi schilderij en ik snap waarom Dou een baan als hofschilder is aangeboden.

Het zijn de kleine dingen die zo bijzonder zijn. Het mandje en de olielamp lijken net echt. Ik kan het mij bijna niet voorstellen dat iemand zoiets kan (na)schilderen met een kwast en verf. Ongelofelijk talentvol moet je dan zijn!

Een ander hoogtepunt in de tentoonstelling is Vrouw in een slaapkamer (1663) van Jan Steen.

Het bijzondere van dit schilderij is dat je vanaf een deuropening naar de vrouw kijkt. De striemen in haar huid afkomstig van de kous zijn ook goed te zien. Wist je dat het woord kous  vroeger een verwijzing naar het vrouwelijk geslachtsdeel was?

Ook is een gedeelte van haar linkerborst te zien. We moeten aannemen dat het hier misschien om een vrouw van lichte zeden gaat.

Opmerkelijk is dat Steen dit schilderij heeft gesigneerd (JS ineen) en gedateerd. De kunstenaar heeft dat niet bij al zijn schilderijen gedaan en dit geval overduidelijk op de zuilen.

Laten we gaan kijken naar nog twee schilderijen gemaakt door Jan Steen.

Jan Steen is bekend om zijn humoristische taferelen van gewone mensen. Op het schilderij Herberg met vioolspeler (1665) is er veel te zien. Rechts zit een groepje te kaarten.

Een vrouw toont ons haar winnende kaart; de aas. De vioolspeler is volgens mij aan het flirten met het meisje. Maar wat is er met zijn broek en zijn schoenen aan de hand? Een schuin geplaatste tafel heb ik nog nooit eerder op een schilderij gezien.

Zie je dat de tafelpoten in eerste instantie heel anders geschilderd waren? Heel bijzonder vind ik dat.

De lachende man, links van de vioolspeler, is Jan Steen zelf. Dit staat niet op het bordje met de beschrijving van het schilderij, dat weetje geef ik je zelf als niet kunstkenner, maar wel een Jan Steen-van- gezicht-kenner. Leuk he?

Vrolijk gezelschap in een herberg (1670) heeft zoveel kleine verhalen. Naar dit schilderij kun je uren kijken en er allerlei verhalen bij verzinnen. De man die je aankijkt linksvoor op de grond wilt iets aan ons vertellen. Op de vloer slingert van alles.

Interieur van een boerenwoning Adriaen van Ostade (1668) geeft een indruk van het leven van boeren op  het platteland.

De woning of schuur oogt vervallen.  Overal slingeren spullen in het rond. Het hondje bedelt om eten bij het jongetje terwijl naast hem, een bord met botten staat.

Het is niet goed te zien maar de vrouw heeft een wipneus en de man een haakneus. Best grappig, maar ik weet niet of het zo bedoelt is. Een stukje geschiedenis is er ook te zien: de kakdoos en een pop van stof.

Waar zijn de penseelstreken gebleven?

Van de naam Willem van Mieris had ik  nooit eerder gehoord. Maar het schilderij De verwaarloosde luit (1710) zal mij altijd bijblijven.  Op dit schilderij kon ik namelijk bijna geen enkele penseelstreek zien! Echt waar. Het fluweel op het bankje, de zijde van haar jurk, het tapijt, het houtwerk van de luit en zelfs de donkere huidskleur zijn prachtig geschilderd. Zelfs de ruwe kant van de oesters is duidelijk te zien. Let op de wijnfles, daarop is weer van alles te zien.  Jaja, zelfs de oesters komen erop terug!

Als het aan mij ligt wil ik je alle schilderijen uit de tentoonstelling laten zien.

Het zijn zulke mooie en vooral goed bewaarde schilderijen dat het net lijkt of ze net een paar weken geleden zijn geschilderd. Het viel mij op dat op bijna geen enkele schilderij penseelstreken te zien zijn. Ik ben daar nog steeds van onder de indruk. Ik ben gewoon flabbergasted van al die schoonheden die ik vandaag heb gezien! Om deze laatste reden moet je deze tentoonstelling gaan bekijken.  Je hebt er tot 8 januari 2017  de kans ervoor. Ook moet ik zeggen dat ik het steeds weer verrassend vind hoe het Mauritshuis de tentoonstellingsruimte elke keer opnieuw anders inricht. Mijn complimenten!!

Misschien ben je al uitgelezen, maar ik laat je toch nog éen schilderij zien. Zo enthousiast ben ik dus…….

Dame en heer in een interieur (1632) van Ludof de Jongh.

Het is niet goed te zien maar de vrouw houdt een mes op zichzelf gericht. Denkt de man dat zij hem iets zal aandoen en heeft hij daarom zijn handen omhoog gedaan of is hij geschrokken?

Hollanders in huis: Vermeer en tijdgenoten uit de Britse Royal Collection is tot en met  5 februari 2017 te zien.

Kijk voor meer informatie op: Het Mauritshuis

Het is handig om een tijdslot te boeken zodat je toegang hebt op een vast tijdstip.

Liefs, van een zeer blije Sandra.