Maria Austria. Leven voor de fotografie.

Vanaf morgen opent het Joods Historisch Museum een tentoonstelling over een van de belangrijkste fotografen in Nederland: Maria Austria.

Ik moet opbiechten dat ik Maria Austria helemaal niet kende. Austria staat bekend als de fotograaf van de fotoserie Het Achterhuis uit 1954. Die serie is ook te zien in de expositie.

Wie was Maria Austria?

Austria (1915 – 1975) werd geboren in Tsjechië als Marie Karoline Oestreicher. In 1933 (op achttienjarige leeftijd) vertrok ze naar Wenen om fotograaf te worden. Ze volgde de fotovakopleiding aan de Grapische Lehr- und Versuchsanstalt.

vergrotingsapparaat

Voordat je de tentoonstelling binnenloopt (bovenste foto) zie je de fotocamera van Maria Austria die zij gebruikte; een Rolleiflex.

Verderop is nog een attribuut te zien; een vergrotingsapparaat van fotograaf Vincent Mentzel, die in de jaren zestig een aantal jaar in de leer was bij Maria.

In die tijd was het een handig apparaat omdat er een autofocuslens (automatisch scherp stellen) in zit.  Binnen een paar uur kon je als fotograaf foto’s afdrukken en leveren aan de kranten.

Op de vlucht voor het nazisme kwam Maria in 1937 naar Amsterdam.

Met haar zus Lisbeth begon ze een bedrijf voor breipatronen en fotografie. Met de komst van haar bedrijf veranderde ze ook haar naam in Maria Austria.

In de oorlog dook ze onder op het adres Vondelstraat 110 en was actief in het verzet.

Ondanks dat Maria in onderduik was ging ze regelmatig naar buiten met het risico om gepakt te worden. Ze fietste door de straten van Amsterdam om vervalste documenten rond te brengen. In haar zak had ze haar eigen vervalste document met de naam Elizabeth Huijnen.  Foto: Amsterdam (1950 © Maria Austria / MAI).

Na de oorlog (om precies te zijn) op 8 mei 1945 kreeg ze als een van de weinigen een perskaart en een reisvergunning.

Haar eerste verslag ging over de hongerwinter. Haar bekendheid kreeg ze al theaterfotograaf. Als fotografe maakte ze foto’s van mensen in hun dagelijks leven en op het werk. Maar ook op podia van toneel, ballet en opera.

Foto: Wim Sonneveld in de kleedkamer bij een repetitie van de musical My Fair Lady (1960 © Maria Austria / MAI

De tentoonstelling is gebaseerd op een onderzoek (van drie jaar)  van onderzoeker, vormgever en auteur Martien Frijns (AFdH-uitgever) voor zijn boek ‘ Maria Austria. Fotografe’.

Frijns leerde het werk van Maria kennen via haar nicht, Helly Oestreicher. Het grappige is dat ook Frijns (net als ik) het werk het  van oeuvre van Austria helemaal niet kende.

Het is voor het eerst dat een tentoonstelling inzicht geeft van het repertoire van Maria Austria.

Het museum heeft in het verleden twee tentoonstellingen gehad over Austria’s  theaterfotografie (1989) en haar reportages over de Wederopbouw (2001).

Foto’s:

Maria Austria tussen twee mannequins bij een modeshow, 1958 © Maria Austria / MAI

Ik heb voor de foto’s (buiten de persfoto’s)  die ik in deze blogpost gebruik schriftelijke toestemming gehad. Om die reden kan ik je geen andere foto’s laten zien.

De foto’s mogen niet worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden in enige vorm of enige wijze.

In de tentoonstelling heb ik gezocht naar foto’s die met kunst te maken hebben. Ik wil je vragen om er tijdens jouw museumbezoek er naar op zoek te gaan.

Dit zijn de foto’s;

• Van de schrijver Thomas Mann op bezoek in Nederland (1939). Mann de bekendste schrijver van Duitsland en anti-fascist.  Hij was deeerste beroemdheid die Maria Austria voor haar lens kreeg. Het portret is tijdens haar leven nooit gepubliceerd.
• De kunstschilder Jan Sluitjers (1881-1957) in zijn atelier, 1951
• Martha Graham (1894 – 1991), Amerikaanse danser en choreograaf, grondlegger van de moderne dans, 1955
• Danser van het Yementische Ballet Inbal uit Israël, op tournee in Nederland, bezoekt het Rijksmuseum en bekijkt Rembrandts portret van zijn moeder, Amsterdam, 1957
• Directeur Willem Sandberg (1897 – 1984) in de Nieuwe Vleugel van het Stedelijk Museum, Amsterdam, 1961
• Egbert Henri baron van Six, heer van Otterleek (1898 – 1962) met op de achtergrond Rembrandts portret uit 1634 van zijn voorvader Jan Six, Amsterdam, 1960
• Louis Andriessen en Reinbert de Leeuw tijdens een repetitie voor het Holland Festival, 1969

Het tentoonstellingsaffiche

Op de foto is staat Maria Austria met haar camera (1946). De foto is gemaakt door Henk Jonker, haar toenmalig echtgenoot.

De tentoonstelling is een visuele geschiedenisles door de ogen van Maria Austria.

Als museumbezoeker zie je hoe Nederland eruit zag in de periodes van  1933 – 1941, 1940 – 1945, 1945 – 1963 en 1963 -1975.

De liefde en compassie die Maria Austria had voor haar werk is sterk te zien. Elke foto zit vol met emoties en ervaringen van de mens!

In de tentoonstelling zijn ruim 250 (vintage en nieuwe drukken), kranten, tijdschriften, boeken persoonlijke documenten te zien.

De eerste kleurenfoto die je in de tentoonstelling is deze Maria Callas, Amsterdam, 1959 © Maria Austria / MAI

Eindelijk ben ik weer es verliefd op een tentoonstelling!

De tentoonstelling Maria Austria. Leven voor de Fotografie is te zien tot en met 2 september 2018.

Voor meer informatie kijk op: Joods Historisch Museum

Fijne avond,

Liefs,

Sandra

NB: Zowel de tekst als de foto’s zijn eigendom van Kunstkieken.nl en met toestemming van het Joods Historisch Museum gepubliceerd. De afbeeldingen van deze blog mogen niet worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze