In Berlijn ben ik naar de tentoonstelling Surreale Welten Im Fokus: Jean Dubuffet in het Sammlung Scharf – Gerstenberg geweest.
Ik moest wel. Ik ben namelijk aangestoken door het Dubuffet- virus welke in Amsterdam heerst. De kunstenaar speelt deze zomer maar liefst drie hoofdrollen in drie musea.
In het Outsider Art Museum staat de Lijst van Dubuffet centraal, het Stedelijk Museum laat alle werken zien die het van de kunstenaar in de collectie heeft in de tentoonstelling Jean Dubuffet – The Deep End. In de Rijksmuseumtuinen kun je wandelen tussen twaalf gigantische sculpturen.
Drie-maal-Dubuffet is niet genoeg, vandaag schrijf ik mijn vierde en laatste review over Jean Dubuffet.
The Scharf-Gerstenberg Collection Berlin
De collectie bestaat alleen uit surrealistische kunst. Het is letterlijk een wandeling door 250 jaar surrealisme in de kunstgeschiedenis.
Ik noem een paar bekende namen: Odilon Redon, Salvador Dali, Marx Ernst en Rene Magritte. In mijn review over de vaste collectie van het Sammlung Scharf-Gerstenberg kun je daar meer over lezen.
Ook Jean Dubuffet wordt gezien als een surrealistische kunstenaar.
In Duitsland heeft hij de surrealistische traditie doorgevoerd vlak na de naoorlogse periode. Zijn kunstwerken staan daarom in deze tentoonstelling centraal én in focus!
Laten we ons gaan focussen op een aantal kunstwerken uit de tentoonstelling.
Zoals je ziet is de foto blurry. Uit enthousiasme ben ik vergeten om scherp te stellen. Letterlijk te focussen. Het schilderij heet Jean Paulhan. Black Devil (1947) en is gemaakt van olie,kalk en cement.
Deze twee collages Beauty Looking Furtively (1953) en Nose of Apollo Pap ( rechts -1953) zijn gemaakt van de vleugels van vlinders. Brrr. Zie jij welke dieren er afgebeeld zijn?
De gekte van de koe is overduidelijk als je kijkt naar de tekening Crazy Cow (1954).
Terwijl in de verte de zon schijnt en het gras op deze mooie dag waarschijnlijk groener dan groen is, lijkt de koe krankzinnig te worden. Ik vind het apart dat het onderwerp “gekte” hier is afgebeeld en het aan alles te zien; de stand van de ogen en de vluchtige drukke krabbels eromheen.
Daarnaast zie je het schilderij “The Red Cow” (1943). Het schilderij is in het echt felrood en doet bijna pijn aan mijn ogen. Jammer genoeg kan ik dat niet overbrengen via een foto. Mijn enige gedachte over dit schilderij is dat de koe een stier is.
The She-Bear ( links -1950) vind ik echt fantastisch en grappig tegelijkertijd. Als je goed kijkt zie je een She en een Bear.
De eerste keer dat ik Underground Life (1951) zag ben ik er langsgelopen en heb ik het schilderij geen aandacht gegeven. Ik vond het een somber en vooral dor voorkomen hebben. Op de terugweg naar de uitgang van de tentoonstelling heb ik er toch maar naar gekeken. Toen zag ik de titel van het werk en de ondergrondse leven met allerlei fantasie diertjes. Ik moet toegeven dat Dubuffet de voorstelling goed bedacht heeft. Het oogt zelfs “natuurlijk” maar helaas is het niet aan mij besteed.
Bij het zien van de titel van het schilderij Olympia (1950) moest ik denken aan het schilderij Olympia (1863) van Edouard Manet.
Een paar weken geleden las ik ergens in een magazine dat het schilderij van Manet destijds vulgair genoemd werd. Zou Dubuffet door Manet’s schilderij geïnspireerd zijn? Deze versie is, ondanks de billen, niet echt erotisch te noemen.
Tot slot laat ik je nog twee werken zien: Bum with Bourbon (1952) en Three Arabs (1948).
Wat vond ik van de tentoonstelling?
In de kleine tentoonstelling word de focus gelegd op de verschillende stijlen die Dubuffet had. Ook vond ik het interessant om te zien dat Dubuffet verschillende materialen in zijn werken gebruikt. Ik zag de overeenkomsten met de werken die op dit moment in het Stedelijk Museum te zien zijn.
Tot wanneer?
De tentoonstelling Surreale Welten Im Fokus: Jean Dubuffet is te zien tot en met 12 november 2017. Voor meer informatie: Sammlung Scharf – Gerstenberg
Fijne avond,
Sandra
