Bloom’ heet de nieuwe tentoonstelling (waarin de naam’t Loo’ schuilt) van het Paleis het Loo.
Het uitgangspunt voor Bloom zijn is de ‘bloemenpassie’ van prinses Mary Stuart II en 17eeeuwse bloemstillevens.
Mary Stuart II was de dochter van koning Stuart James II van Engeland, Schotland en Ierland.
In1677 trouwde Mary Stuart met haar neef (zoon van haar tante) stadhouder Willem III van Oranje-Nassau. Van 1677 tot en met 1688 woonde ze op het Paleis ’t Loo. In Engeland was het gebruikelijk om een vaas met bloemen neer te zetten in een ‘woonomgeving’. Mary Stuart nam dit gebruik mee naar Nederland. In het paleis liet Mary Stuart II in (bijna) alle vertrekken bloemen in een vaas neerzetten. Hiermee werd zij gezien als een trendsetter in Nederland omdat zij een van de eerste was die bloemen in huis zette.
Schilderijen van bloemstillevens waren in de 17e eeuw een geliefd statussymbool. Tegenwoordig is dat niet meer zo, maar de bloemstillevens zijn geliefd gebleven en een inspiratie voor vele kunstenaars anno 2024. Ga je mee KunstKijken?
Het gekke en tegelijkertijd het mooie is dat bloemstillevens onnatuurlijke voorstellingen zijn. Bloemen uit verschillende seizoenen werden afzonderlijk geschilderd en samengevoegd tot een ‘artificieel’ boeket.
Medio 1636 brak de Tulpenkoorts uit. Tot aan februari 1637 was iedereen in Nederland in de ban van de tulp.
Destijds werden er enorme bedragen betaald voor een tulpenbol. Men wist vaak niet eens wat voor tulp ze zouden krijgen. De gestreepte tulpen en tulpen met gedraaide bloemblaadjes waren het populairst en die zie je ook vaak terug op de bloemstillevens uit die periode. Ook Mary Stuart II hield van deze tulpen en dat is nog steeds te zien in de tuinen en kamers van Paleis Het Loo.
Hierboven zie je de tekening ‘Waarde van de tulp’ uit het Tulpenboek van Pieter Cos (1637). Op de tekening staat hoeveel de tulpenbol woog en dat het voor 1520 florijn is verkocht.
Aan de wand zie je een detail uit de audiovisuele installatie Tulpenkoorts (2021)dat gaat over de tulpenkoorts van kunstenaarscollectief Blauwe Uur en Jos Agasi. In de videoprojectie zie je de opkomst en ondergang van de Tulpenkoorts.
Mijn favoriete kunstenaar uit de tentoonstelling Bloom is fotograaf Bas Meeuws.
Officieel ben ik Meeuws gaan volgen sinds mei 2018 (in 2015 kwam ik zijn naam en werk al tegen in de tentoonstelling Power Flower in het Gulden Cabinet in Antwerpen) op het moment toen ik zijn foto ‘Untiteld #19’ zag bij Tasveer Arts in India.
Digital Florist Bas Meeuws maakt ‘digitale’ barokke bloemstillevens. De werkwijze is hetzelfde als uit de zeventiende eeuw. Meeuws maakt foto’s van afzonderlijke bloemen en voegt deze samen tot één bloemstuk.
Van Meeuws zijn er twee foto’s te zien maar ik laat je er maar één zien; Mughal Botanical #20 (2017) vanwege de prachtige naam. Wist je dat het madeliefje, in 2023, gekozen is tot nationale bloem van Nederland?
Kunstenaars Mirjam Verschoor en Natasja Sadi lieten zich inspireren door de tegenwoordige tijd en de geschiedenis.
Beide laten zien dat een bloemstuk nog andere betekenissen kan hebben dan alleen vergankelijkheid of de bewondering voor de natuur.
Verschoor wil met haar ‘Tribecalledtrash’ (114, 5 x 90 cm -2020) mensen bewust maken dat al het afval die wij, mensen produceren de natuur vervuilt.
Verschoor gaat net als Meeuws te werk. Eerst fotografeert ze straatafval en daarna voegt zij deze digitaal toe aan de afbeelding. Tribecalledtrash is een combinatie van een bloemstilleven van Abraham Mignon. De bloemen zijn hier vervangen door afval.
De suikerbloemen van ‘sugar artist’ Natasja Sadi, staan in een ‘echte’ vaas van Delfts aardewerk en lijken op ‘echte verse’ bloemen. Sadi maakt ze met de hand én ze zijn fantastisch om te zien.
In het boeket zag ik verschillende bloemen zoals de kittelbloem, stokroos en kerstroos. Volgens mij bloeien ze , net als de bloemen van een bloemstilleven uit de 17e eeuw, ook niet allemaal in dezelfde periode. De bijna uitgebloeide witte tulp met bordeaux met strepen is mijn favoriet. Ik bleef maar staan kijken naar de meeldraden en de bloemblaadjes en de strepen ervan.
Dit suikerbloemboeket is een eerbetoon van Sadi’s voor haar Afrikaanse en Indonesische voorouders, die als tot slaafgemaakte mensen en contractarbeiders op suikerrietvelden in Suriname.
Wil je de Suikerbloemen van Natasja Sadi ook zien? Dat kan hier: 60 sec KunstKijken: ‘ Suikerbloemen’ – Natasja Sadi
Het ‘het laatste vertrek’ van Bloom voelt aan als het keukenkeldertje van het Paleis ’t Loo.
Het keldertje was het privévertrek van prinses Mary Stuart II. Hier kon ze in alle rust haar hobby uitvoeren; bloemenschikken, borduren en marmelades maken van citrusvruchten en ander fruit die gekweekt werden op het paleis.
Als museumbezoeker kun je er borduren, ansichtkaarten maken en geuren ruiken van bloemen en specerijen. Ik maakte deze ansichtkaart.
Bloom is geen tentoonstelling over alleen maar bloemstillevens en Paleis ’t Loo.
Op een subtiele manier geeft het inzicht in de geschiedenis van bloemen en laat het zien hoe hedendaagse kunstenaars beïnvloedt zijn door de bloemstillevens uit de 17e eeuw.
Na het zien van Bloom bedacht ik mij of prinses Mary Stuart over het schilderij ‘Stilleven met vruchten en bloemen’ (1612/13) van Clara Peeters gehoord of gezien zou hebben. Ik vermoed dat prinses Mary Stuart dit schilderij prachtig zou hebben gevonden.
Vandaag geef ik ook een boodschap via bloemen en dat is met het kunstwerk ‘Flower Thrower’ van Banksy.
De tentoonstelling Bloom is te zien tot en met 1 september 2024.
Fijne avond,
Sandra
