Wist je dat je werken van Vlaamse Meesters niet alleen in grote musea vindt, maar ook in kleine dorpen in Vlaanderen? Soms zelfs nog op de plek waar ze ooit geschilderd zijn.
Dat ontdekte ik tijdens de tweedaagse-persreis “Meesters langs de Leie”, op uitnodiging van Toerisme Vlaanderen en Toerisme Oost-Vlaanderen.
Voor deze reis kende ik de Latemse Groep nauwelijks. Maar tijdens mijn bezoek aan de Leiestreek leerde ik hun werk en verhaal kennen.
Rond 1900 trokken kunstenaars naar Sint-Martens-Latem. De eerste generatie (1898- 1908) zoals kunstenaars George Minne, Albert Servaes en Gustave Van de Woestyne, zochten er stilte en een eenvoudig bestaan. Hun kunst is vaak symbolisch en sober.
Gust De Smet, Emile Claus en Constant Permeke behoren tot de tweede generatie van de Latemse Groep (1906 – 1913, 1922 – 1930). Hun schilderijen zijn krachtiger met felle kleuren. Ze tonen het leven zoals het écht was: rauw.
Tijdens de reis bezocht ik drie musea waar de Latemse kunstbeweging tot leven komt:
Museum Gust De Smet (Deurle) is het laatste woonhuis en atelier van de grote Vlaamse expressionist Gust De Smet (1877-1943).
Hier zie je de authentieke huiskamer, het atelier en de slaapkamer, en ontdek je op de bovenverdieping enkele kunstwerken. Ook persoonlijke spullen en documenten geven je een uniek kijkje in zijn leven.
Je moet het echt zelf beleven om de sfeer en het verhaal van deze kunstenaar te voelen.
~Info: Museum Gust De Smet
Museum Gevaert-Minne (Sint-Martens-Latem) bevindt zich in het voormalige woonhuis van Edgar Gevaert, zijn vrouw Marie Minne en hun elf kinderen.
Hier zag ik het schilderij “De papeter” van Van de Woestyne. Gustave Van de Woestyne (1881–1947) schilderde voor de Eerste Wereldoorlog een reeks boerenkoppen. De Papeter uit 1911 is het bekendste werk uit die reeks.
Hij schildert het portretten van boeren niet als stereotype maar zoals ik het noem, een goddelijke knipoog. De warme gouden achtergrond zet de boer neer als een heilige vind ik. Ik vind het tijdloos.
Ik vraag mij wel af eet de boer zelf of geeft iemand hem te eten? Het is zo’n intiem en mysterieus beeld tegelijkertijd dat ik in het verhaal wilt stappen om het te ontdekken.
~Info: Museum Gevaert-Minne
Het Museum van Deinze en de Leiestreek beter bekend als Mudel is een stedelijk museum voor beeldende kunst.
In 1890 schilderde Emile Claus (1849 – 1924) ‘De Bietenoogst’. Het laat het echte boerenleven zien. Het schilderij is 320 bij 480 centimeter én het is het belangrijkste werk van Claus.
Het schilderij laat het rooien van suikerbieten zien, iets wat elk jaar gebeurde vlakbij het huis van Claus, aan de overkant van de rivier de Leie. Omdat het zo’n groot schilderij is, heeft hij er waarschijnlijk meerdere jaren aan gewerkt.
~Info: Mudel – Museum Deinze en de Leiestreek
Kijk hier voor de 60 seconden KunstKijk filmpjes van: De papeter van Gustave Van de Woestyne en De Bietenoogst van Emile Claus
Wat ik vind is dat de kunst uit 1900 anno 2025 nog steeds leeft en herleeft in de Leie. Knotwilgen, kronkelende wegen, koeien, boerderijen alles is terug te vinden in de kunstwerken in de drie musea. Soms leekt het alsof je zó een schilderij binnenwandelt.
De route Meesters langs de Leie is een fiets- en wandelroute waar je het leven en het werk van kunstenaars als Emile Claus en Gustave Van de Woestyne ontdekt te midden in het landschap dat hen inspireerde.
Dit artikel kwam tot stand in het kader van “Vlaamse Meesters op hun plek”, een initiatief dat de kunst en de daarbij behorende) plaatsen van Vlaamse meesters tot leven brengt.
Wil je zonder files en parkeerstress relaxed op pad? Neem dan, net als ik, de trein met NS International voor een snel en ontspannen treinrit naar Gent. Je kunt daarna door naar de andere nabijgelegen steden Deinze en Kortrijk om daar ook kunst te beleven waar ze is ontstaan midden in het Vlaamse landschap.
Toerisme Vlaanderen en Toerisme Oost-Vlaanderen dank voor de uitnodiging en voor deze mooie bijzondere Latemse ervaring!
Liefs, Sandra
