BESMET!

In het Rijksmuseum Boerhaave in Leiden zou op 15 april jl. door  Majesteit Koning Willem-Alexander de tentoonstelling BESMET! geopend worden.

Door de Corona-maatregelen is dat niet doorgegaan en hoopt het museum de tentoonstelling voor de zomer nog te openen. Ik hoop het ook.

Een tijd geleden zag ik het campagnebeeld BESMET! en ik kan mij nog goed herinneren dat ik met grote ogen en met een tikkeltje afschuw keek naar een rug vol met waterpokken. Toen wist ik zeker dat ik om die reden de tentoonstelling niet wilde zien. Nu weet ik zeker; BESMET! wil ik absoluut gaan bekijken! Zeker na (mijn) deze stay safe Covid-19 tijd, staat de expositie op numero uno.

De tentoonstelling BESMET! laat zien hoe men vroeger om ging met epidemieën zoals de pest en pokken en welke oplossingen de wetenschap biedt. Daarnaast zijn er wetenschappelijke objecten en kunstvoorwerpen te zien.

Ik heb het al veel te lang niet gezegd en geschreven, maar hier komt ie dan………………… Ga je mee kunstkieken?

Alleen samen, krijgen we Corona onder controle

Op allerlei manieren worden (wij) burgers, door de overheid geïnformeerd over het coronavirus en over de maatregelen om verspreiding van het virus te voorkomen.  Zo zijn er tal van televisie en radiospotjes, posters, afbeeldingen speciaal voor social media, brochures in verschillende talen ontworpen. Er is zelfs een website gelanceerd waar mensen terecht kunnen voor vragen over Corona.

Affiche ‘Verdelgt Muggen ‘ – D /Strauss – 1921
Reproductie Collectie Reclame Arsenaal, Laren

Voorlichting tijdens epidemieën en pandemieën is er altijd geweest.

Zo ook rond 1921 tijdens de malaria-epidemie in Europa. Er werden speciale commissies aangesteld om de burgers te informeren over de ziekte via folders, kaarten en affiches. De voorlichters gingen letterlijk van deur tot deur met de boodschap “Houdt uw huis van muggen schoon, gezondheid is uw loon”.

 Moulage Pest, Pasthplastisches Institut GmbH, 1910 – 1920
Collectie Rijksmuseum Boerhaave

Toen er nog geen medische fotografie bestond waren er moulages (driedimensionaal beeld) gemaakt van was.

De wasmoulages hadden twee functies: puur als educatief materiaal voor geneeskundestudenten. Voor de gewone burgers dienden ze als waarschuwing voor een ziekte. Deze wasmoulage laat de verschijnselen van de builenpest zien en is gemaakt tijdens de derde pandemie van de pest, die zich vanuit China tussen 1855 en 1959 over de wereld verspreidt.

Spotprent vaccinatie met koepokstof, James Gillray – 1775 , 1825
Collectie Rijksmuseum Boerhaave

Vaccin-me-niet

Deze prent valt onder de categorie spotprent. De voorstelling laat vaccinatieangst zien. We zien een jongetje die een emmer vasthoudt met het koepokvaccin tegen de pokken. Koeien komen uit de lichamen van andere gevaccineerde patiënten.

Een epidemie of pandemie neemt ook de vraag naar een vaccin met zich mee. Vandaag las ik twee berichten over het vaccin tegen Covid-19. De ene krant geeft aan dat wegens terugloop van het virus het vaccin vertraagd is. Terwijl het Instituut van de universiteit in Oxford vandaag heeft aangekondigd dat ze ver zijn met de ontwikkeling van een eventueel vaccin. Als het hun meezit komt het in september 2020 al op de markt. We gaan het meemaken.

Detail Plaque Dress – Anna Dumitriu

Een van de topstukken van expositie BESMET! is de Plaque Dress (2018) van kunstenaar Anna Dumitriu.

De jurk, in de stijl van de zeventiende eeuw is gemaakt van ruwe zijde en DNA van de  Yersinia pestis-bacterie (pest). Dit DNA haalde ze uit de gedode bacteriën in het lab van de National Collection of Type Cultures in het Verenigd Koninkrijk. Die bacteriën kwamen terecht op de borduursels op de jurk.

De grote bos lavendel dient om de pest op afstand te houden.

 Rinkelbel 1800- 1899 – Bruikleen Fries Museum / Collectie provincie Fryslan.

Anno 2020 gelooft men nog steeds dat sommige edelstenen je zouden beschermen tegen ziektes en negatieve energie.

Deze rammelaar met fluitje en bellen moest een kind beschermen tegen ziekte en ongeluk. Ter bescherming is daarvoor het mineraal onyx gebruikt als beschermsteen.

Hopelijk opent BESMET! nog voor de zomer van 2020. Kijk voor meer informatie op: Museum Boerhaave.nl

Tot die tijd, blijf veilig en in contact met elkaar! Ga jij naar de tentoonstelling BESMET! ?

Onder de categorie “Tussen Kunst & Covid-19 zal ik de komende periode een aantal blogs schrijven. Stay Tuned!

Liefs,

Sandra