Tentoonstelling Gauguin & Laval op Martinique
Te zien tot en met 13 januari 2019 in het Van Gogh Museum
De titel Gauguin & Laval op Martinique verraad al waar de expositie over gaat; namelijk over de kunstenaars Paul Gauguin en Charles Laval die op het eiland Martinique zijn.
In de zomer van 1886 leren de mannen elkaar kennen in Bretagne in het dorpje Pont-Aven. De mannen worden vrienden en Gauguin schildert, kort na zijn ontmoeting met Laval, Stilleven met profiel van Laval. Hij geeft het schilderij Laval als kado.
Ik denk dat de tentoonstelling, om die reden, begint met het schilderij “Stilleven met het profiel van Laval”. Net zoals in de tentoonstelling Gauguin – The Alchemist, die ik vorig jaar in Le Grand Palais in Parijs heb gezien.
Op 10 april 1887 stappen Gauguin en Laval op de stoomboot genaamd Canada. Waarna ze op 11 juni 1887 aankomen op het eiland Martinique, toen nog een Franse kolonie in de Caraïbische zee, om kunst-inspiratie op te doen. Ze blijven daar 4 maanden.
In de tentoonstelling zijn er schilderijen, tekeningen en schetsen, te zien, die de twee kunstenaars afzonderlijk van elkaar, op het eiland maakten.
De werken komen uit privécollecties en zijn nauwelijks tot nooit in het openbaar getoond of zelfs gepubliceerd.
Op de perspreview op 2 oktober jongstleden werd de schets ‘Martinikaanse Vrouwen’ opgehangen. In deze blogpost wil ik het alleen hebben over de vrouwenfiguur die links staat afgebeeld op de schets.
Zij komt namelijk twee keer voor in de tentoonstelling, op twee andere kunstwerken. Ook laat ik je een sculptuur van Gauguin zien, die op een schilderij staat afgebeeld. Gauguin schetste het met potlood, zwart krijt en pastel.
Voor degene die voor het eerst kunstkieken.nl bezoeken. Ik ben gek op voorstudies!
Een voorstudie is vaak letterlijk het begin van het uiteindelijke kunstwerk. Ook kun je (dat doe ik altijd) vergelijken of het eindresultaat op de ”proef’ lijkt of er juist totaal anders is gaan uitzien. Op de schets zijn de potloodlijnen goed te zien. Gauguin heeft deze mogelijk aangebracht zodat hij de figuren ‘letterlijk een-op-een’ kon overnemen.
Ga je mee kunstkieken?
De zittende Martinikaanse vrouw komt voor op het schilderij De mangobomen en op de waaiervormige tekening Martinikaans Tafereel.
Wel grappig om ‘haar’ drie keer te zien. Ze heeft alleen steeds een andere kleur (of het lijkt zo) hoofddoek op. Voor de rest is ze exact nagetekend! Vandaar de lijnen op de schets natuurlijk!
Theo van Gogh kocht voor 400 francs het schilderij van Gauguin. Het is tevens het campagnebeeld van de tentoonstelling.
Het eiland Martinique en de sculpturen die Gauguin maakte, keerden met regelmaat terug in zijn stillevens.
Het werd een macht der gewoonte. Op ‘Rozen en beeldje‘ (1889) staat het sculptuur ‘Vrouw van Martinique’ (ook gemaakt in 1889) afgebeeld. Je zou het niet zeggen maar het beeldje is gemaakt van beschilderde klei, textiel en papier.
In de tentoonstellingscatalogus staat het volgende over ‘Vrouw en Martinique’;
“De Vrouw van Martinique is mogelijk in mei 1889 ontstaan, nadat Gauguin de Wereldtentoonstelling had bezocht. Hij was er zeer tevreden over, zoals blijkt uit een brief aan Theo van Gogh: ‘Ik wil dat u er 1000 francs voor vraagt; dat is bijzonder weinig voor een niet gegoten en dus uniek stuk“.
Vincent en zijn broer kochten de eerste kunstwerken van de kunstenaars al in 1887, die nu de vaste collectie van het Van Gogh Museum zijn. Tevens waren ze bewonderaars van het werk van Gauguin en van Laval.
De must-sees van de tentoonstelling Gauguin & Laval op Martinique zijn twee zinkografieën (druktechniek op een zinken plaat).
Gauguin exposeerde samen met Laval en andere kunstenaars in Frankrijk in een café genaamd Café des art in Parijs. Voor de promotie ervan werd een poster en een geïllustreerde catalogus gedrukt. Helaas was er geen animo voor de expositie “Schilderijen van de impressionistische en Synthetist Group “, gehouden in juni en begin juli 1889. Het werd zelfs compleet genegeerd door de pers.
L: De krekels en de mieren uit de prentenserie Volpini / R: Pastorales uit de prentenserie Volpini
Affiche: Wikipedia
Mijn favoriete kunstenaar uit de tentoonstelling “Gauguin & Laval op Martiniqui” is toch wel kunstenaar Charles Laval!
Ik ben helemaal weg van ‘Vrouwen aan de kust’ van Laval. De draagsters lijken wel te lopen. Of bewegen ze echt? De vrouw, rechts, kijkt (mij) de museumbezoekers aan. Ook van de ‘Badende Vrouwen’ kon ik mij ogen niet afhouden. Die is prachtig!
Ik moet bekennen dat ik mij enorm had verheugd om de tentoonstelling te bezoeken.
Maar op de een of andere manier raakte Gauguin & Laval op Martinique mij niet ondanks dat er zoveel moois te zien is. Ik dacht dat het kwam omdat ik vorig jaar de expositie Gauguin – The Alchemist in Le Grand Palais in Parijs heb gezien. Inmiddels heb ik drie andere mensen (op social media) gesproken die hetzelfde hebben ervaren.
Ben jij al naar de tentoonstelling geweest? Wat vond je ervan?
Liefs,
Sandra
NB: Zowel de tekst als de foto’s zijn eigendom van Kunstkieken.nl en met toestemming van het Vincent van Gogh gepubliceerd. De afbeeldingen van deze blog mogen niet worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze
Hoi Sandra,
ik was er ook, en het was de eerste tentoonstelling waar ik meer dan een of twee werken van Gauguin zag. Ik was ook niet bijzonder geraakt, maar had dat ook niet verwacht, want ik ben nooit zo’n Gauguin-liefhebber geweest. Ik heb wel van de tentoonstelling genoten, en dat was de aanleiding om op internet afleveringen van “Krabbé zoekt Gauguin” te gaan bekijken. Door in dat landschap te ‘lopen’ en verhalen te horen ging het wel allemaal veel meer leven. Echt sympathiek is de mens Gauguin mij niet geworden, maar ik kijk wel met meer aandacht naar zijn kunst.
Wat dat geraakt worden betreft, heb ik me even afgevraagd of het museum de werken anders had moeten presenteren. Dat kan ik niet zeggen. Ik vond het goed gedaan. Het ene treft je nu eenmaal meer dan het andere.
Dank voor je blog, ik had helemaal gemist dat ‘jouw’ dame ook op een waaier staat.
Ik heb er erg op gelet waar de werken allemaal vandaan kwamen, en alleen al uit dat oogpunt is de tentoonstelling best bijzonder.
Groetjes!
Peter